Een Bardo moment, wat is dat eigenlijk?
Bardo is een woord uit het Tibetaans Boeddhisme dat symbool staat voor een overgangsfase. Traditioneel word het vaak geassocieerd met het moment dat ontstaat na het sterven en voordat we in een nieuw lichaam worden wedergeboren. Deze fase, de opening die ontstaat tussen de voltooiing van de ene situatie en het begin van een andere, noem je een Bardo.
Echter, een Bardo moment ontstaat niet enkel na het moment van overlijden. Gedurende ons leven maken we continu Bardo momenten mee. Grote en duidelijke Bardo momenten, zoals het eindigen van een relatie of het overlijden van een dierbare. Maar ook kleine subtiele momenten zoals het moment nadat je van huis bent gegaan voor een bezoek aan de supermarkt, thuiskomen na een dag in gezelschap te zijn geweest of het moment nadat je net een aanvaring met iemand hebt gehad. Momenten waarvan je soms iets minder snel herkent, dat het ook overgangsfasen zijn.
Al deze verschillende overgangsfasen zijn eigenlijk openingen. Openingen nadat er iets geëindigd is en voor er iets nieuws begint. Vanuit het boeddhisme worden deze momenten gezien als belangrijke momenten. Momenten waarop je de kans hebt om eens werkelijk terug te kijken op je eigen handelen en daarin een bewuste keuze te maken over hoe je een nieuwe situatie wilt gaan beginnen.
Vaak zijn we ons alleen niet bewust van deze openingen die ontstaan. We hebben de neiging om ons van de ene in de andere situatie te storten. Met als gevolg dat we in de nieuwe situaties vaak weer tegen precies dezelfde uitdagingen aanlopen. Op zich is het soms al uitdagend genoeg om de “grote” Bardo momenten te herkennen voor wat ze zijn, openingen om te reflecteren en andere keuzes te maken, laat staan de wat kleinere subtielere momenten. Hoe blijf je je daar bewust van? Is ook best lastig.
De momenten kunnen zich zo subtiel voordoen dat wanneer je de ene Bardo fase bewust beleefd hebt. Een keuze hebt gemaakt en een nieuwe situatie bent aangegaan. Dat dit ook direct weer de “start” is van een nieuw Bardo moment. Een nieuwe situatie die je uitnodigt om het verkregen inzicht ook daadwerkelijk in de praktijk te brengen. En omdat leven continu in beweging is en ontwikkeling daarmee continu gaande. Daagt de nieuwe situatie je ongetwijfeld ook meteen uit om nog dieper te kijken naar je eigen patronen en conditioneren met als doel je steeds een stukje vrijer te maken. Dichter bij je ware natuur.
Soms kan dit ook best lastig zijn. Alert blijven zonder continu alert te zijn. Je bent blij met de nieuwe situatie die je gestart bent. Je gaat erin op, het is leuk. En onbewust heb je het nieuwe “leuk” alweer vastgepakt. Eigenlijk heb je al gezien of gevoeld dat er ergens nog iets niet klopt. Dat er nog iets te leren valt. Maar nieuw en leuk hebben we meestal toch nog altijd liever dan uitdagend en hobbelig. “Dus doe dat, maar even niet, want het gaat nu toch goed?”
De Bardo herkennen
Juist daar wordt het interessant. Vanaf daar wordt het belangrijk om op de wat subtielere signalen te letten. Het leven beweegt je toch wel in de richting van dat wat gezien of gevoeld wilt worden. Vaak weet je het zelfs al wel maar wil je er nog niet aan toegeven dat het zich aandient. Er is nog teveel angst voor het ongemak of de mogelijke verandering. Er is nog teveel vasthouden aan dat wat je nu hebt. Als een soort object. “Ik heb nu een leuke baan, dus nu moet het goed gaan.”
Wanneer je iets niet wilt voelen of zien is dat een vorm van verzet. Het is proberen de stroom te blokkeren. Omdat een stroom nooit werkelijk geblokkeerd kan worden zul je zien dat er mogelijk op andere plekken in je leven een beweging zichtbaar wordt als gevolg van de eerder opgeworpen blokkade. Mogelijk blijkt er weer een groeiende behoefte om veel naar feestjes, workshops of retraites te gaan. Ga je meer eten, sporten, harder werken, appen op je telefoon. Op zichzelf voorbeelden waar in essentie niet iets mis mee is. Voorbeelden met een plezierige dienende kant. We hebben tenslotte toch allemaal eten nodig niet? Maar ook voorbeelden met een destructieve kant. De kant van niet willen voelen en weg van jezelf bewegen. Het worden objecten buiten jezelf die je vastgrijpt. “Wanneer ik hard sport voel ik me lekker” is dan synoniem geworden voor “Wanneer ik hard sport hoef ik niet te voelen wat er werkelijk in mij leeft”
Nu is de oplossing niet om gelijk al je niet dienende gedrag te veranderen. Dan zou je het Bardo moment, de kans om werkelijk van de situatie te leren, voorbij gaan. De vraag is eerder: Waarom ben je dit gedrag gaan vertonen? Wat wilde je niet voelen of zien? Soms is het best lastig om op deze antwoorden te komen. Ergens weet je het al wel maar is het toch nog lastig om het helder te krijgen.
Luisteren naar je lichaam
Op zo’n moment kun je het eens aan je lichaam vragen. Je lichaam is namelijk niet simpelweg een machine met allemaal losse mechanische onderdelen. Het is een levend, vertellend organisme dat continu meebeweegt op hoe je het leven door je laat stromen. Waar alle mooie en prettige, maar ook alle spannende of pijnlijke, gevoelens en situaties in opgeslagen liggen. Denk maar aan de vlinders in je buik bij verliefdheid of een gebroken hart bij een niet beantwoorde liefde.
Dus vraag jezelf eens af, wat wil mijn lichaam me op dit moment vertellen? Wanneer de spanning in je nek, buik of borst zou kunnen praten, wat zou het je dan te zeggen hebben? Wanneer je niet “in” de spanning in je buik duikt, maar er gewoon eens bij blijft, zonder er iets mee te doen of van te vinden, wat gebeurd er dan? Zit eens stil en luister werkelijk naar wat je lichaam je vertelt. Mogelijk verandert er wel iets. Komt er een gevoel vrij of een herinnering op. En misschien heeft dit even oefening nodig en gebeurd er in eerste instantie niets. Dit is heel normaal, zeker wanneer je niet eerder of nog niet zoveel naar je lichaam geluisterd hebt.
Wanneer je de tijd neemt werkelijk naar je lichaam te luisteren stap je uit de dagelijkse beweging en creëer je voor jezelf een Bardo moment. Een opening waarin je kunt terugkijken naar dat wat gebeurd is en van waaruit je bewuster een nieuwe volgende stap kunt zetten.
Wil je meer weten over wat Bardo Coaching voor jou kan betekenen? Neem dan contact met me op voor een vrijblijvende kennismaking.
Remko Smallenbroek | Bardo Coaching
